I CIKLUS

Kratak opis – Inženjerstvo zaštite životne sredine je interdisciplinarni studijski program u okviru Rudarskog fakulteta gdje studenti stiču zvanje diplomirani inženjer zaštite živote sredine 240 ECTS. Istraživanja i nastavni interesi obuhvataju gotovo sve aspekte razumijevanja proizvodnih procesa iz oblasti građevinarstva, mašinskih i enrgetskih proizvodnih procesa, različitih tehnologija prooizvodnih procesa, rudarske eksploatacije mineralnih sirovina , kao i upravljanje istim sa aspekta zaštite životne sredine. Studenti se podučavaju osnovama prirodnih nauka, tehničkih nauka i  disciplinama kako bi na adekvatan način savladali inženjerske aspekte zaštite životne sredine uz osnove tradicionalnog inženjerstva. Ovaj program se fokusira na mnoge važne aspekte zaštite životne sredine u oblasti energije, vodosnabdijevanja, rudarstva, upravljanja prirodnim katastrofama, i državnom nadzoru.

Prilikom kreiranja nastavnog plana i programa poštovani su osnovni principi bolonjskog procesa, što se ogleda u sljedećem:

• Transparentnost strukture plana i programa u kojoj su nastavni sadržaji svih predmeta povezani u cjelinu radi  ostvarivanja cilja obezbjeđivanja adekvatnih ishoda učenja.
• U nastavi se integrišu klasična predavanja sa praktičnim aktivnostima u vidu terenske i kabinetsko-laboratorijske nastave.
• Veća efikasnost procesa studiranja omogućena je činjenicom da su svi predmeti jednosemestralni i da je sistem napredovanja studenata dinamičan pa u zavisnosti od nastavnog predmeta, 30-50 % rezultata student stiče u predispitnim obavezama (vježbanja, seminarski radovi, kolokvijumi, testovi, terenski rad i drugo).
• Uloga studenata u postizanju ciljeva studijskog programa je višestruka. Organizacija kurikuluma omogućava da studenti samostalno kreiraju svoj obrazovni profil ne samo kroz biranje izbornih predmeta nego i kroz uključivanje u internu evaluaciju programa, kvaliteta nastavnika i nastavnog procesa, a time i u iniciranje promjena u studijskom programu i metodama nastave.

Izborni predmeti su grupisani prema oblastima interesa koji se fokusiraju na određene aspekte zaštite životne sredine odnosno pravovremenog uočavanja i determinisanja svih potencijalnih emisija i imisija štetnih uticaja ljudskih aktivnosti i proizvodnih procesa na životnu sredinu:  Procesni sistemi i postrojenja ; Mašinstvo u inženjerstvu životne sredine, Upravljanje tehnogenim sirovinama; Graditeljstvo i zaštita životne sredine, Inženjering energetskih postrojenja; Postupci i postrojenja za tretman voda, Uticaj rudarske eksploatacije na životnu sredinu, Upravljanje čvrstim otpadom i industrijske deponije, Stabilnost i sanacija kosina; Hazardi u životnoj sredini i dr.  Ovdje, radi bolje preglednosti, dajemo i matičnost koja je aktuelna i u proceduri a u skladu sa procesom usaglašavanja sa nomenklaturom i klasifikacijom u Pravilniku  o naučnim i umjetničkim oblastima,poljima i užim oblastima Ministarstva nauke i tehnologije (Sl.glasnik RS 22/09 i 27/10).

Naučna oblast kojoj pripada ovaj studijski program – Prema Odluci o formiranju katedri Univerziteta u Banjoj Luci i rasporedu predmeta po tim katedrama broj 05-4153-XIII-2/08 odnosno Pravilniku o naučnim i umjetničkim oblastima, poljima i užim oblastima (Sl. glasnik RS broj 58/07) i Odluke o matičnosti fakulteta/akademije umjetnosti i studijskih programa univerziteta u Banjoj Luci za naučna i umjetnička polja i uže naučne i umjetničke oblasti –Odluka Senata Univerziteta u Banjoj Luci, studijski program prvog ciklusa Inženjerstvo zaštite životne sredine pripada Naučnom polju „Rudarstvo i geološko inženjerstvo“.

Model studijskog programa – Ukupna struktura studijskog programa Inženjerstvo zaštite životne sredine na Rudarskom fakultetu u Prijedoru  podrazumijeva u ovom trenutku prvi ciklus po modelu 4+0+0. Pokretanje postupka za licenciranje II ciklusa će slijediti nakon licenciranja ovog studijskog programa prvog ciklusa i sagledavanja efekata realizacije ovog studijskog programa a licenciranje III ciklusa studija  na Rudarskom fakultetu Prijedor  planira se u narednom periodu što će pratiti razvoj Fakulteta u kadrovskom, materijalnom i organizacionom pogledu, čime bi formirao konačni model studijskog programa 4+1+3. Prateći potrebe privrede naše zemlje i usvajanje novog zakona o visokom obrazovanju, novi kurikulumi su organizovani, u ovom trenutku u jednom ciklusu –  prvi ciklus u trajanju od osam (8) semestara (četiri akademske godine). Na prvom ciklusu, koji traju četiri akademske godine, postoji jedna studijska grupa: Inženjerstvo zaštite životne sredine. Tokom studija studentima se pruža mogućnost da, u skladu sa sopstvenim težnjama i željama, pored obaveznih predmeta, izaberu i određeni broj fakultativnih/izbornih predmeta.

Uslovi upisa. Prvi ciklus studija Inženjerstvo zaštite životne sredine na Rudarskom fakultetu  mogu upisati svi kandidati koji imaju završenu četvorogodišnju srednju školu prevashodno tehnoloških i tehničkih disciplina ali i drugi kandidati koji polože kvalifikacioni ispit. Prelazak studenata sa drugih studijskih programa u okviru istih ili srodnih oblasti na studijski program osnovnih akademskih studija je moguć, pri čemu o broju i vrsti dopunskih predmeta odlučuje posebna komisija.

Svrha studijskog programa  je obrazovanje studenata za profesiju diplomiranog inženjera zaštite životne sredine u skladu sa potrebama i razvojem države i vrlo kompleksnim inženjerskim problemima u životnoj sredini, koji se u cilju razvoja društva i održivog razvoja moraju rješavati. Poseban problem zemalja u tranziciji (kao što je Republika Srpska i BiH) izražen kroz nejednak ekonomski rast, potrebe za vjerodostojnim razvojem, nameće potrebu za obrazovanim profesionalcima koji će u komercijalnim i industrijskim sistemima, javnim preduzećima i državnim institucijama biti spremni i obrazovani na takav način da riješe nagomilane složene probleme u oblasti inženjerstva zaštite životne sredine. U cilju  prilagođavanja promjenama u životnoj sredini, cilj pokretanja nastave na novom studijskom programu je da ima dobro obrazovane inženjere za zaštitu životne sredine, sa stvaranjem osnove za konkurentni obrazovni model u oblasti zaštite životne sredine i svim poslovima vezanim za upravljanje ovim procesima u skladu sa međunarodno priznatim normama i standardima.

Cilj studijskog programa Inženjerstvo zaštite životne sredine je da se obrazuje stručnjak koji posjeduje dovoljno potrebnog znanja iz osnovnih naučnih disciplina (matematika, fizika, hemija, mehanika, termodinamike), radi stvaranja jasne slike o procesima koji se odvijaju u industrijskim sistemima i životnoj sredini, kao i znanja i vještina iz klasičnih inženjerskih disciplina mašinstva, energetike, građevinarstva procesnih sistema, programiranja i primjenjenih stručnih naučnih disciplina iz upravljanja otpadom i opasnim materijama, ekoloških projekata, procjene, upravljanja i smanjenja hazarda i rizika u životnoj sredini. Ciljevi ovog studijskog programa jesu da se studenti, koji završe ovaj studijski program, osposobe za rad u oblasti zaštite životne sredine te postizanje kompetencija i akademskih saznanja i vještina iz oblasti Inženjerstva zaštite životne sredine, što, pored ostalog uključuje:

–  razvoj kreativnih inženjerskih sposobnosti razmatranja dominantnih problema u životnoj sredini,

–  obrazovanje inženjera kompetentnih za obavljanje profesionalnih poslova u oblasti zaštite životne sredine (ispitivanju i određivanju nivoa zagađenosti zemljišta, vode i vazduha; kontroli uticaja zagađenja na životnu sredinu; planiranju, izboru i primjeni određenih tehnologija zaštite životne sredine)

–   razvoj kreativnih sposobnosti i pristupa u razmatranju i rješavanju stručnih problema u vezi sa zaštitom životne sredine

–   sposobnost kritičkog i analitičkog mišljenja,

• sticanje osnovnih naučnih i stručnih znanja iz oblasti zaštite životne sredine, te osposobljenost za analize, interpretacije i generisanje novih informacija (podataka pri modeliranju potencijalnih štetnih emisija i imisija specifičnih za određeni proizvodni proces)

–   razvijanje osobina za timski rad i kooperativnosti,

–  komunikativnosti i ovladavanje specifičnim praktičnim vještinama potrebnim za optimalan profesionalan rad,

–   razvoj sposobnosti i vještina za saopštavanje i izlaganje rezultata stručnoj i široj javnosti.

–   obezbjeđivanje fundamentalnih znanja neophodnih za praćenje nastave na višim stepenima studija (master i doktorske studija);

–   stvaranje navika za permanentno obrazovanje i napredovanje u oblasti zaštite životne sredine

Osnovni zadatak studijskog programa je oblikovanje stručnjaka pri čemu studenti koji završe studijski program Inženjerstvo zaštite životne sredine mogu naći angažman u industriji, raznim oblastima istraživanja ili inženjeringa i konsaltinga, u nastavi ali i u vladinim agencijama. Dakle, pored osnovnog znanja za potrebe preduzeća koja imaju obavezu sprovođenja monitoringa i mjera zaštite životne sredine, diplomirani inženjeri zaštite životne sredine mogu učestvovati u ispitivanjima, analizama i istraživanjima lokacija, infarstrukturnih, energetskih, proizvodnih i građevinskih objekata,  kao i pri svim aktivnostima, gdje je došlo ili potencijalno može doći do zagađenja životne sredine. Inženjeri zaštite životne sredine su uključeni u procjene životne sredine ili aktivnostima čišćenja, sprovođenje i procjene opasnosti i rizika kod klizišta i zemljotresa. Mnogi od svršenih studenata ovog profila mogu raditi i u konsalting i inženjering firmama, preduzećima koja se bave poslovima zaštite životne sredine, u vladinim agencijama, velikim korporacijama i konsultantskim firmama.

Dozvola za izvođenje novog studiskog programa

Vodič za brucoše